19 Mar Unha oportunidade perdida. Comunicado da Federación de SOS Racismo
Unha oportunidade perdida
Ante a aprobación do Regulamento dos CIE
30 anos despois ser creada a figura xurídica dos Centros de Internamiento[1], apróbase o seu Regulamento de funcionamento e réxime interior. A devandita desidia, que durante todo este tempo deixou o seu funcionamento a discrecionalidade do Ministerio do Interior e da policía, dio todo sobre a importancia que os sucesivos gobernos lle deron a garantir os dereitos fundamentais das persoas neles encerradas.
A Plataforma Que o dereito non se deteña ás portas dos CIE[2] presentou, en abril de 2012, un extenso documento de propostas ao borrador de Regulamento que, no esencial, non foron incorporadas a este.
Un repaso sumario do aprobado dinos que:E é escandaloso que, tendo en conta que, tal e como segue afirmando este Regulamento, as persoas internadas están privadas unicamente do dereito deambulatorio, se lles nega na práctica dereitos básicos e fundamentais que nada teñen que ver con aquilo e que lles coloca nunha situación de peor dereito que os establecementos penitenciarios. Así:
-Non se garante o acceso libre ao sistema público sanitario, nin a atención sanitaria completa as 24 horas do día.
-As visitas de familiares non teñen garantido ningún réxime de privacidade e intimidade e poden ser limitadas en canto a número de persoas, duración (30) e só nalgúns días da semana.
-Non se permite o uso de teléfonos móbiles.
-Os labores de control do respecto aos dereitos das persoas internas, ademais da competencia xudicial, só será «facilitada» aos organismos nacionais e internacionais «con competencias propias na visita e inspección dos centros», que é tanto como dicir que ningunha entidade non institucional poderá acceder ao devandito control.
-Non se garante a instalación e funcionamento de video-cámaras de vixilancia, ferramenta que se mostrou esencial como medio de proba do que realmente sucede en situacións conflitivas e que constitúe unha garantía tanto para os internos coma para a propia policía.
-Autorízase o rexistro persoal con nu integral.
-As ONG non ven recoñecido ningún dereito de acceder aos centros. Só é un dereito individual de cada interno. Adicionalmente, queda ao arbitrio da dirección do centro a posibilidade de asinar un acordo ou convenio que posibilite as visitas destas organizacións.
– As salas de inadmisión dos portos fronteirizos quedan excluídas deste regulamento, converténdose en lugares de peor dereito, onde as persoas estranxeiras gozarán de inferiores garantías e dereitos.
-O Regulamento permite o encerro en CIE OS de persoas vulnerables: «menores, persoas minusválidas, anciáns, mulleres embarazadas, pais sós con fillos menores e persoas que padecesen tortura, violación ou outras formas graves de violencia psicolóxica, física ou sexual». O único que se lles reserva é unha «atención especializada».
-Mantense o marcado carácter policial dos centros. A policía é a encargada non só da seguridade dos centros, senón de xestionar todo o relativo á permanencia do estranxeiro no centro. Tan só a «faceta asistencial» é asumida por empregados públicos alleos á policía.
– Xeneralízase a posibilidade de que a policía porte armas de fogo no interior duns centros que non teñen carácter penitenciario, en contraste coa normativa penitenciaria que limita o seu uso a situacións excepcionais.
-Autorízase a habilitación doutros «centros de ingreso temporal ou provisional», o que, ademais de indeterminación, mostra a previsión dun posible incremento das persoas encerradas.
E é escandaloso que, tendo en conta que, tal e como segue afirmando este Regulamento, as persoas internadas están privadas unicamente do dereito deambulatorio, se lles nega na práctica dereitos básicos e fundamentais que nada teñen que ver con aquilo e que lles coloca nunha situación de peor dereito que os establecementos penitenciarios. Así:
-Non se garante o acceso libre ao sistema público sanitario, nin a atención sanitaria completa as 24 horas do día.
-As visitas de familiares non teñen garantido ningún réxime de privacidade e intimidade e poden ser limitadas en canto a número de persoas, duración (30) e só nalgúns días da semana.
-Non se permite o uso de teléfonos móbiles.
-Os labores de control do respecto aos dereitos das persoas internas, ademais da competencia xudicial, só será «facilitada» aos organismos nacionais e internacionais «con competencias propias na visita e inspección dos centros», que é tanto como dicir que ningunha entidade non institucional poderá acceder ao devandito control.
-Non se garante a instalación e funcionamento de video-cámaras de vixilancia, ferramenta que se mostrou esencial como medio de proba do que realmente sucede en situacións conflitivas e que constitúe unha garantía tanto para os internos coma para a propia policía.
-Autorízase o
rexistro persoal con nu integral.
-As ONG non ven recoñecido ningún dereito de acceder aos centros. Só é un dereito individual de cada interno. Adicionalmente, queda ao arbitrio da dirección do centro a posibilidade de asinar un acordo ou convenio que posibilite as visitas destas organizacións.
– As salas de inadmisión dos portos fronteirizos quedan excluídas deste regulamento, converténdose en lugares de peor dereito, onde as persoas estranxeiras gozarán de inferiores garantías e dereitos.
Por todo o anterior, segue plenamente válida a valoración que a Plataforma Que o dereito non se deteña ás portas dos CIE facía ao borrador de Regulamento por:
- mantemento do modelo policial de xestión de CIE OS.
- desenvolvemento insuficiente das garantías dos dereitos das persoas internadas.
- claro retroceso, en aspectos claves, en relación coa situación actual.
Malia o encomiable e persistente labor propositivo realizado dende a Plataforma Que o dereito non se deteña ás portas de CIE OS, na que participaron unha rede de colectivos nunca antes alcanzada, o groso das súas propostas foron desestimadas. Por iso, se entón considerabamos que ese borrador non podía ser a base de traballo do Regulamento, hoxe concluímos que a normativa aprobada non está á altura das transformacións da nosa sociedade nin da evolución do fenómeno migratorio, nin lamentablemente vai poñer remedio aos abusos e vulneracións que marcan a existencia destes centros da vergoña.
A 17 de marzo de 2014.